Havran’da Geçmişi Geleceğe Taşıyan Ustalar
Binlerce yıllık uygarlıklara ev sahipliği yapmış olan HAVRAN, medeniyetleri bağrında misafir ederken aynı zamanda bir atın sırtında semer, üzerimize örtülü işlemeli bir yorgan, bu toprakların yollarında dört tekerin üstünde ahşaptan bir at arabası olmuştur. Yine topraklarda yaşayan insanların ayaklarında körüklü bir çizme, kundura olmuştur.
Ülkemizde, tarihi ve kültürel değerlerini yaşatmak için çaba gösteren yerlerden biri olan Havran, öz dokusunu bozmadan bugüne ulaşan yapısı içerisinde unutulmaya yüz tutmuş geleneksel mesleklerin bir çoğunu da barındırmaktadır. Onları yaşatmak ve geleceğe taşımak için de gayret göstermektedir.
Minyatür At Arabası Yapımı
Bir zamanlar ülkemizde geçimini fayton, kısacası at arabacılığı yaparak sağlayan birçok insan bulunurdu. Ne zaman ki otomobiller hızla çoğalmaya başladı, at arabacılığı ve faytonculuk mesleği bitmeye başladı. Ancak yine de at arabasına gerek estetiksel vazgeçilmezliği gerek gelenekselmiş haliyle bir keyif aracı olarak sokaklarda hala rastlamak mümkündür.
Günümüzdeki at arabası ustaları da, gelişen teknoloji karşısında kaybolmakta olan sanatlarını, minyatürlerini yaparak devam ettirme çabası içindeler. Ülkemizde bu mesleği icra etmeye ve yaşatmaya çalışan ustalardan biri de Ahmet Büken’dir. Edremit Körfezi’nde minyatür at arabası yapımında tek usta olan Ahmet bey, doğma büyüme Havranlıdır. Günümüzde her ne kadar artık unutulmaya yüz tutmuş olsa da, at arabacılığı böyle fedakar ustalar tarafından minyatür olarak yaşatılmaya çalışılmaktadır.
Semercilik
Havran’da zamana karşı direnen el sanatlarından biri de semerciliktir. Havran’da at, eşek ve develerin boncuklarla işlemeli süslü semerlerini yapan ustalardan geriye sadece bir kişi kaldı. Havran Küçükdere köyünde, bu mesleği yürüten Kemal, babası Veli Alaca’dan devraldığı semerciliği büyük bir özveri ile sürdürmektedir.
Yorgancılık
Teknoloji gelişti, fabrikalar kuruldu ve el yapımı yorganlar da yavaş yavaş ortadan kalkmaya başladı. Ancak Havran’da yine de bir kaç usta, yorgan sanatçılığını sürdürmek için direnmeye devam etmektedir. Havran’da, kaybolan yorgancılık mesleğinin temsilcilerinden birisi Hasan Kurum diğeri de Ramazan Küçükbaş’tır.
Körüklü Çizme
Efelik kültürünün önemli simgelerinden birisi olan körüklü çizme, günümüzde artık sayıları oldukça azalan ustalar tarafından özel sipariş üzerine yapılmaktadır. Edremit Körfezi’nde körüklü çizme yapan tek usta ise Havran’dadır. Aydın yöresinde devecilerin giydiği değil, Atatürk’ün giydiği çizmeyi yapan Körüklü ustası İsmail Yalın, eskiden subayların giydiği düz körüklü çizmenin de imalatını yapmaya devam etmektedir.
Tenekecilik
Günlük hayatımızda bir çok şekilde karşımıza çıkan teneke ve bu mesleğin icra edildiği tenekecilik, günümüzde ne yazık ki kaybolmaya yüz tutmuş mesleklerden biri olarak karşımıza çıkmaktadır. Ancak yine de bazı ustalar var ki, yıllardır ekmek yedikleri bu mesleği ölünceye dek bırakma niyetinde değiller. Bu ustaların sayıları Havran’da bir elin parmaklarını geçmeyecek kadar azdır. Hüseyin Özçelik ve Mustafa Güngördü, tenekeciliğin Havran’daki son temsilcileridir.
Zeytin Tasir Torbası Üretimi
Zeytin Tasir Torbası imalatında mesleğinin son temsilcisi olan ve Havran’da yaşayan Ömer Şar, zeytin üretimi yapılan bölgelerdeki üreticiler için 100 yıllık dokuma makinesinde torba üretimine devam etmektedir. Taş Baskı Sızma Zeytinyağı elde etmek için eski usul taş ezme ve sulu baskı zeytinyağı fabrikalarında kullanılan zeytin tasir torbası, Hindistan’dan ithal edilen “koko ipi” ile dokunmaktadır.
Sepet ve Hasır Örgücülüğü
Geleneksel el sanatlarımızdan olan sele, sepet ve hasırcılık Havran’da bir dönemin önemli mesleği olmuş, özellikle roman vatandaşların tercih ettiği bir geçim kaynağı olmuştur. Bu meslek günümüzde yerini plastik eşyalara bırakarak unutulmaya ve kaybolmaya yüz tutması bu sanatın yok olup gitmesine ve yeni nesil tarafından bilinmemesine rağmen, Havran’da yine roman vatandaşlar tarafından yapılmaya ve yaşatılmaya devam edilmektedir.
