Havran Mandalinası

Bahçe Tesisi
Taban suyu yüksek, ağır ve killi topraklarda bahçe tesis edilmemelidir. Bahçe tesisinde mutlaka sertifikalı fidan kullanılmalıdır. Mandalina fidanlarının soğuklardan etkilenmemesi için ilkbaharda toprak sıcaklığı 13 ℃’ye ulaştığında dikim yapılır. Dikilen fidan bir herekle desteklenir. Fidanlar, 40-50 cm çapında ve 40-50 cm derinliğinde
açılan çukurlara, 5,5×5,5 m ya da 6×6 m aralıklarla dikilir. Dikim esnasında aşı noktasının toprak yüzeyinden yukarıda kalmasına dikkat edilir. Dikimden hemen sonra mutlaka can suyu verilir. Dikimden sonra yaklaşık 4-5 yıl içerisinde ağaçlar meyve vermeye başlar. Ekonomik olarak 40-60 yıl düzenli olarak meyve alınabilir.

Sulama
Nisan ortasından ekim sonuna kadar düzenli aralıklarla tercihen damlama sulama yöntemiyle sulanır. Yaz aylarının çok kurak geçmesi durumunda sulama sıklığı artırılabilir.

Toprak İşleme
Mandalina ağacının kılcal kökleri yüzeye çok yakın olduğu için derin toprak işlemesinden kaçınılır. Ağaç tacının dışında kalan bölgeler, yüzeysel toprak işleme yapan, diskharrow-kültivatör-rötovatör vb. aletlerle, ağaç taç bölgesi ise çapalama yapan el traktörleri ile işlenir.

Gübreleme
Mandalina bahçelerinde gübreleme mutlaka toprak analizi sonuçlarına göre uygulanır. Organik madde açısından fakir topraklara sonbahar aylarında dekara 3 ton yanmış çiftlik gübresi toprağa karıştırılır. Toprak analizi sonucuna göre önerilen fosforlu ve potasyumlu gübreler erken ilkbaharda ağaç taç izdüşümüne gelecek şekilde toprağın 10-15 cm derinliğe gömülür. Azotlu gübrelerin yarısı erken ilkbaharda diğer yarısı ise sulamalar esnasında bölünerek verilir. Damlama sulama imkânı olan bahçelerde gübreleme tankları kullanılabilir.

Budama
Ağaçların kuvvetli ve dengeli taç oluşturması, verimlilik süresinin uzatılması, kaliteli ve fazla ürün elde etmek amacıyla budama işlemi yapılır. Budama aşırı soğuk dönemlerde yapılmamalı, don tehlikesinin olmadığı erken ilkbaharda yani genellikle mart ayı içerisinde yapılmalıdır. Fidanlar, dikimden sonra 70-80 cm yükseklikten kesilir ve bu noktalardan büyüyen sürgünlerden birbirlerine eşit mesafede 3 veya 4 ana dal seçildikten sonra diğerleri kesilir. Bu sürgünler olgunlaşınca 20-25 cm yükseklikten kesilerek 2-3 yıl verim budamasına kadar ağacın tacına başka budama yapılmaz, sadece tacın alt kısmından çıkan sürgünler, oburlar ve aşı noktasının altından çıkan yabani sürgünler temizlenir. Verim çağına giren ağaçlarda, üst üste binmiş dallar, kırık dallar veya sürgünler ve iç kısımdan çıkan obur sürgünler kesilerek temizlenir. Ağacın dış kısmından uç noktalarda aşırı büyümüş sürgünler % 30-50 arası kısaltılmalıdır. Muhtelif nedenlerle kurumuş sürgünler kesilerek temizlenir. Ancak budama esnasında gövde ve ana dalların kesinlikle güneş görmemesine dikkat edilmelidir.

Zirai Mücadele
Coğrafi sınırda hâkim rüzgâr olan poyraz nedeniyle nispi rutubet çok yüksek olmamaktadır. Bu sebeple hastalık ve zararlılar fazla görünmemektedir. Genel olarak karık usulü sulama yapılan bahçelerde yabancı ot ürer. Yabancı otlarla mücadelede zaman zaman ot biçme ve toprak işleme gibi kültürel önlemlerin yanında herbisitler de kullanılır.
Zararlılar ile mücadele ise ilgili mevzuata uygun bitki koruma ürünleri ile yapılır.

Hasat
Ekim ayında mandalinalar doğal turuncu rengini ve parlaklığını alır ve tatlanır. Ekim ayında hasat olgunluğuna ulaşan meyveler hasat edilir. Hasat dönemi ocak ayına kadar sürer. Hasat makaslarla meyve sapı koparılmadan yapılır. Yağışlı ve çiğli havalarda hasat yapılmamalıdır. Meyve üzerinde oluşacak ıslaklar çürümelere neden olarak raf ömrünün kısalmasına ayrıca meyve kalitesinin bozulmasına neden olur. Hasat edilen meyveler zedelenmeden kasalara istiflendikten sonra pazara sunulur.

Depolama
Pazara sunulan mandalinaların büyük kısmı depolanmadan piyasaya arz edilirken, depolanması gereken durumlarda ise soğuk hava depolarında 6-8 °C’de ve % 85-90 nem aralığında en fazla 1 ay depolanır.

Coğrafi Sınır İçerisinde Gerçekleşmesi Gereken Üretim, İşleme ve Diğer İşlemler
Havran Mandalinasının coğrafi sınırın ekonomisinde ve kültüründe önemli bir yere sahiptir. Bu sebeplerle coğrafi sınır ile ün bağı bulunan Havran Mandalinasının tüm üretim aşamaları, belirtilen coğrafi sınırda gerçekleşmelidir.

Denetleme:

Denetimler; Havran Belediyesinin koordinatörlüğünde ve Havran Belediyesi, Havran İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü, Havran Esnaf Odası ile Havran Ziraat Odasından ürün konusunda uzman birer üye olmak üzere en az 4 kişiden oluşan denetim mercii tarafından gerçekleştirilir. Denetimler düzenli olarak yılda bir kez, ihtiyaç duyulduğunda ve şikâyet halinde ise her zaman yapılır. Denetime ilişkin raporlar, Havran Belediyesi tarafından Türk Patent ve Marka Kurumuna her yıl gönderilir.

Denetim kriterleri aşağıdaki gibidir.

• Ürünün coğrafi sınırda üretilmesi
• Üretim metoduna uygunluk
• Ürünün fiziksel özelliklerinin uygunluğu
• Havran Mandalinası ibaresinin ve mahreç işareti ambleminin kullanımının uygunluğu

Denetim mercii, kamu kuruluşlarından veya özel kuruluşlardan veya bunlarda görevli uzman gerçek veya tüzel kişilerden denetimin gerçekleştirilmesi sırasında faydalanabilir veya hizmet satın alabilir. Tescil ettiren, hakların korunmasında hukuki süreçleri yürütür.